Bệnh đau mắt hột cách phòng tránh và điều trị

Bệnh đau mắt hột (Trachoma) là một bệnh truyền nhiễm có khả năng gây mù mắt lan truyền do tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với những người bị nhiễm bệnh.
Mù mắt từ bệnh đau mắt hột có thể ngăn ngừa bằng cách sàng lọc và điều trị bệnh đau mắt hột bằng thuốc kháng sinh.

Bệnh đau mắt hột là gì? Bệnh đau mắt hột có lây không? Đau mắt hột lây qua đường nào ? 

Bệnh đau mắt hột là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn truyền nhiễm, ảnh hưởng đến lớp kết mạc của mắt, giác mạc và mí mắt. Nó thường liên quan đến nghèo đói và thiếu vệ sinh hợp lý. Bệnh đau mắt hột là do vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra và về cơ bản hoàn toàn có thể phòng ngừa và chữa được. Đây là nguyên nhân gây mù truyền nhiễm hàng đầu trên thế giới. Khoảng 80 triệu người trên thế giới mắc chứng bệnh mắt hột hoạt động. Phần lớn trong số này là bệnh đau mắt hột ở trẻ em. Bệnh này được tìm thấy chủ yếu ở các nước nhiệt đới hoặc bán nhiệt đới nghèo.

Bệnh đau mắt hột biểu hiện như thế nào?

Bệnh đau mắt hột ảnh hưởng đến mí mắt và kết mạc (che phủ bên ngoài) của mắt, thường là với rất ít khó chịu cho đến sau này trong bệnh. Khi bị nhiễm, lớp kết mạc của mắt trở nên đỏ và bị kích thích (viêm). Nhiễm trùng lặp đi lặp lại bởi vi khuẩn trachoma là phổ biến và, trừ khi được điều trị, có thể dẫn đến sẹo bề mặt kết mạc của nắp đậy. Các nắp có thể bị sẹo và các mép có thể bị rạn nứt, gây kích ứng và đau mắt, sau đó là sẹo lồi bằng lông mi (trichiasis) vào trong, làm bong gân giác mạc. Sẹo giác mạc dẫn đến giảm thị lực hoặc giảm tổng thị lực. Để thấy đúng, nó là cần thiết cho giác mạc (cửa sổ phía trước của mắt) để vẫn còn rõ ràng.

Nguyên nhân gây ra bệnh đau mắt hột là gì?

Mặc dù bệnh hốc mắt do vi khuẩn ký sinh nhỏ gây ra, vệ sinh kém, cung cấp nước bẩn và giảm vệ sinh cá nhân và cộng đồng cho phép vi khuẩn lây nhiễm và tái nhiễm mắt của những người sống trong các khu vực lưu hành. Ngăn ngừa các thiệt hại tầm nhìn đòi hỏi đầy đủ, kịp thời điều trị, ngoài việc giáo dục và giảng dạy vệ sinh thích hợp để các bậc phụ huynh và trẻ em.

Trachoma là một căn bệnh cổ xưa và đã từng phổ biến trên toàn thế giới ngoại trừ ở vùng khí hậu lạnh hơn. Nó đã được loại bỏ ở các nước tiên tiến hơn nhưng vẫn là loài đặc hữu ở khoảng 55 quốc gia thế giới thứ ba, chủ yếu ở châu Phi và Trung Đông. Khoảng 10 triệu người bị mất thị lực đáng kể do sẹo giác mạc gây ra bởi bệnh đau mắt hột.

Bệnh trĩ được lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với dịch tiết mắt, mũi hoặc cổ họng của một cá nhân bị bệnh đau mắt hột, hoặc gián tiếp qua ruồi hoặc côn trùng khác mang những chất tiết trên chân hoặc cơ thể của họ. Các mẫu số chung là vệ sinh kém , nguồn cung cấp nước không hợp vệ sinh và khăn tắm chung. Bệnh này phổ biến nhất ở trẻ nhỏ (3-5 tuổi), lây lan sang anh chị em, mẹ và bạn cùng chơi. Trong các khu vực lưu hành, tỷ lệ nhiễm trùng rất khác nhau giữa các làng và tập trung ở các gia đình hoặc các túi khác.

Trên khắp thế giới, Chlamydia trachomatis cũng gây ra bệnh lây truyền qua đường tình dục và viêm kết mạc của trẻ sơ sinh , truyền từ người mẹ trong quá trình sinh nở.

Điều trị bệnh mắt hột và phòng tránh bệnh đau mắt hột

Cách phòng tránh bệnh đau mắt hột

Tổ chức Y tế Thế giới đã nhắm mục tiêu bệnh đau mắt hột để loại bỏ vào năm 2020 thông qua một chiến lược y tế công cộng đa dạng, sáng tạo được gọi là SAFE:
– Phẫu thuật điều chỉnh giai đoạn tiên tiến của bệnh (trichiasis),
– Thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng hoạt động,
– Vệ sinh da mặt và,
– Cải thiện môi trường trong các lĩnh vực nước và vệ sinh để giảm lây truyền bệnh

Chiến lược SAFE toàn diện kết hợp các biện pháp điều trị nhiễm trùng hoạt động và nhiễm trichiasis (S & A) với các biện pháp dự phòng để giảm lây truyền bệnh (F & E). Việc thực hiện chiến lược SAFE đầy đủ trong các khu vực lưu hành làm tăng hiệu quả của các chương trình trachoma. Các thành phần F và E của SAFE, làm giảm lây truyền bệnh, đặc biệt quan trọng để đạt được loại trừ bền vững của bệnh đau mắt hột.

“F” trong chiến lược SAFE đề cập đến sự sạch sẽ trên khuôn mặt. Bởi vì bệnh đau mắt hột được truyền qua tiếp xúc gần gũi cá nhân, nó có xu hướng xảy ra trong các cụm, thường lây nhiễm cho toàn bộ gia đình và cộng đồng. Trẻ em, những người có nhiều khả năng để chạm vào mắt của họ và có khuôn mặt ô uế thu hút ruồi mắt tìm kiếm, đặc biệt dễ bị nhiễm trùng, cũng như phụ nữ, người chăm sóc truyền thống của nhà. Do đó, việc thúc đẩy thực hành vệ sinh tốt, chẳng hạn như rửa tay và rửa mặt trẻ em ít nhất một lần một ngày với nước, là một bước quan trọng trong việc phá vỡ chu kỳ truyền bệnh đau mắt hột.

“E” trong chiến lược SAFE đề cập đến sự thay đổi môi trường. Cải thiện trong cộng đồng và vệ sinh hộ gia đình, chẳng hạn như cung cấp nhà vệ sinh hộ gia đình, giúp kiểm soát quần thể bay và cơ sở chăn nuôi. Tăng khả năng tiếp cận với nước tạo điều kiện thực hành vệ sinh tốt và là yếu tố quan trọng để đạt được loại bỏ bền vững bệnh. Tách các khu động vật từ không gian sống của con người, cũng như xử lý an toàn thực phẩm và nước uống, cũng là biện pháp môi trường quan trọng ảnh hưởng đến cộng đồng có thể thực hiện trong một chương trình kiểm soát khí quản.

Triệu chứng bệnh đau mắt hột và triệu chứng trachoma là gì?

Các cá nhân bị ảnh hưởng phát triển tấy đỏ và kích ứng mắt với rách, có thể tiến triển thông qua nhiễm trùng lặp đi lặp lại mới để sẹo và mất thị lực.

Chẩn đoán bệnh đau mắt hột như thế nào?

Mặc dù có các xét nghiệm vi khuẩn và các xét nghiệm khác, trachoma thường được chẩn đoán bằng cách kiểm tra mắt và mí mắt của bệnh nhân. Trong những trường hợp hiếm thấy ở các nước phát triển, chẩn đoán thường là do bác sĩ nhãn khoa. Tuy nhiên, trong thế giới thứ ba, các nhân viên phụ trợ rất có khả năng được huấn luyện để đưa ra chẩn đoán này. Ung thư hạch nên được nghi ngờ từ lịch sử và triệu chứng. Sau đó nó có thể được xác nhận bởi một cuộc kiểm tra có thể được thực hiện trong cộng đồng mà không cần sự trợ giúp của các thiết bị văn phòng tinh vi.

Nếu có sẵn thiết bị, tầm nhìn được đo và mắt được kiểm tra bằng đèn khe (máy đo sinh trắc), với những thay đổi đặc trưng trong nắp đậy, màng nước mắt, kết mạc và giác mạc có thể dễ dàng được nhìn thấy hơn.

Điều trị bệnh đau mắt hột là gì?

Việc điều trị bệnh mắt hột tương đối đơn giản. Một liều uống kháng sinh duy nhất là phương pháp điều trị được ưu tiên, cộng với việc cung cấp nước sạch và dạy đơn giản sự sạch sẽ. Do sự khác biệt về văn hóa và nghèo đói phổ biến ở các vùng lưu hành nên chế độ này khó thực hiện trên quy mô toàn cầu.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã phát triển chiến lược SAFE.
S = chăm sóc phẫu thuật
A = kháng sinh
F = làm sạch da mặt
E = cải thiện môi trường

Điều trị bệnh mắt hột bao gồm các cộng đồng tầm soát sự hiện diện của bệnh đau mắt hột ở trẻ em 1-9 tuổi. Khi trên 10% được phát hiện có bệnh lâm sàng, toàn bộ cộng đồng được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Ở những vùng có ít bệnh tật hơn, chỉ những nhóm mục tiêu mới được điều trị.

Do sự lây lan của bệnh đau mắt hột, cần phải điều trị tất cả những người có thể tiếp xúc với những người bị nhiễm bệnh mắt hột.

Việc điều trị bệnh mắt hột thực tế là việc sử dụng thuốc viên azithromycin ( Zithromax ) trong thời gian dài (hiện đang điều trị lựa chọn) hoặc sử dụng thuốc mỡ 1% tetracycline (Achromycin) tại chỗ.

Khi bệnh đau mắt hột đã tiến triển đến bên trong của các lông quặm, phẫu thuật là cần thiết để sửa chữa điều này và ngăn chặn các lông mi từ sẹo giác mạc. Hiệu suất của phẫu thuật này có thể được dạy cho y tá hoặc nhân viên y tế khác.

Nếu vết sẹo giác mạc đáng kể đã tồn tại, phẫu thuật cấy ghép giác mạc có thể được yêu cầu, nên được thực hiện bởi một bác sĩ nhãn khoa tại bệnh viện mắt .

Nếu người bệnh mắt hột gặp biến chứng lông siêu, lông quặm, cần phối hợp với bác sĩ nhãn khoa để điều trị bệnh đau mắt hột. Bác sĩ nhãn khoa tại bệnh viện Mắt Sài Gòn có thể cho đốt hoặc nhổ lông siêu, phẫu thuật để làm bật lông mi ra ngoài (trong trường hợp lông quặm).